Tiền tệ là gì? Bản chất và chất năng của tiền tệ trong cuộc sống

Mọi người đều biết rằng tiền tệ đóng vai trò cực kỳ quan trọng, chúng là cột sống của nền kinh tế và thể hiện sự ổn định cũng như sự phát triển của một quốc gia. Vậy tiền tệ là gì và chức năng của chúng như thế nào trong kinh tế? Nếu bạn đang quan tâm đến vấn đề này, hãy tham khảo các thông tin dưới đây.

Tiền tệ là gì?

“Tiền tệ” (hay còn gọi là “đơn vị tiền tệ” trong tiếng Việt) là một loại tiền được công nhận để thanh toán trong một vùng địa lý cụ thể, phục vụ cho việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ trong kinh tế. Mặc dù không mang giá trị thực sự, tiền tệ lại được đánh giá và coi là có giá trị dựa trên sự đồng thuận của mọi người trên toàn cầu.

Những quan điểm khác nhau về tiền tệ

Khi nói về tiền tệ, có nhiều quan điểm và khái niệm khác nhau tùy vào từng lĩnh vực hoặc trường phái cụ thể, ví dụ như:

Theo góc độ chức năng thanh toán: Tiền tệ là một công cụ được quy định bởi pháp luật để trao đổi hàng hóa, dịch vụ trong hoặc ngoài mỗi quốc gia.

Theo góc độ nghiên cứu: Tiền tệ là phương tiện chứng minh mức độ phát triển của nền kinh tế và thể hiện các giai đoạn phát triển trong lịch sử.

Theo Trường phái trọng thương: Tiền tệ là sự giàu có của một quốc gia, vì thế để làm giàu thì phải tích lũy thật nhiều tiền.

Theo Trường phái trọng nông: Tiền tệ là một khái niệm hư cấu chỉ có tác dụng như chất bôi trơn trong hoạt động của máy móc kinh tế.

Theo N. Gregory Mankiw: Tiền tệ là một khối lượng tài sản có thể được sử dụng ngay để thực hiện các giao dịch.

Theo Frederic S. Mishkin: Tiền tệ là bất cứ thứ gì được công nhận chung để trao đổi hàng hóa, dịch vụ hoặc trong hoàn trả các món nợ.

ảnh

Giá trị của tiền tệ

Giá trị của tiền tệ phụ thuộc vào khả năng trao đổi được với nhiều hay ít hàng hoá khác bằng một đơn vị tiền tệ và được đánh giá dựa trên tình hình chung của các hàng hoá trên thị trường.

Giá trị sử dụng của tiền tệ

Giá trị sử dụng của tiền tệ là khả năng đáp ứng nhu cầu sử dụng làm công cụ trung gian trong các giao dịch của xã hội. Người ta sẽ chỉ sử dụng và giữ tiền tệ khi có nhu cầu trao đổi.

Giá trị sử dụng của một loại tiền tệ sẽ phụ thuộc vào sự chấp nhận và công nhận của xã hội. Nếu tiền tệ đó vẫn thực hiện tốt vai trò của mình trong các giao dịch, thì giá trị sử dụng của nó với tư cách là một loại tiền tệ vẫn sẽ được duy trì và tồn tại.

ảnh

Các loại tiền tệ

Trong lịch sử nhân loại, đã xuất hiện rất nhiều loại tiền tệ khác nhau trong hàng ngàn năm. Tuy nhiên, hiện nay tiền tệ chỉ được công nhận ở các dạng sau:

• Tiền xu: là loại tiền tệ được tạo ra từ kim loại và giá trị của chúng phụ thuộc vào giá trị của vật liệu làm ra. Tiền xu rất thuận tiện cho việc đếm và đã thúc đẩy sự mua bán hàng hóa trong thế giới cổ đại và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.
• Tiền giấy: là loại tiền tệ tồn tại ở dạng tờ giấy và được phát hành bởi ngân hàng trung ương của từng quốc gia. Đây là loại tiền tệ phổ biến nhất hiện nay.
• Tiền mã hóa hay tiền ảo: là loại tiền tệ tồn tại dưới dạng phi vật chất và được sử dụng phổ biến nhất là Bitcoin, với sự phát triển của công nghệ hiện nay.

ảnh

Bản chất tiền tệ được phân tích thế nào?

Đối với tiền tệ, có một số đặc tính riêng biệt so với các loại thanh toán khác như sau:

• Có giá trị và giá cả khác nhau vì giá trị của tiền phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
• Mang bản chất là sự lưu thông của nền kinh tế, chỉ được coi là tiền tệ khi được sử dụng là công cụ trung gian để thanh toán và trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa các chủ thể trong kinh tế.
• Phải được phân nhỏ thành các giá trị khác nhau để dễ dàng lưu thông, giúp đảm bảo đầy đủ các chức năng thanh toán cho các chủ thể.
• Tính thông dụng và bền vững do tiền phải được sử dụng rộng rãi trong phạm vi lớn để phát huy khả năng thanh toán của nó. Nếu tiền tệ không bền vững, sẽ không thể tạo ra sự ổn định trong lưu thông và không thể kích thích sản xuất trong xã hội.
• Tính đồng nhất do tiền phải được in ấn bằng cùng một loại chất liệu, hình thức trong một phạm vi lãnh thổ nhất định và phải được xác định có giá trị giống nhau.

ảnh

Chức năng của tiền tệ

Đúng vậy, sau khi đã tìm hiểu về khái niệm tiền tệ, chúng ta có thể tiếp tục khám phá các chức năng và vai trò quan trọng của tiền tệ đối với nền kinh tế hiện nay.

Chức năng thước đo giá trị

Đơn vị tiền tệ là một thước đo giá trị phổ biến được sử dụng trong các mối quan hệ xã hội. Qua chức năng này, tính chất tiền tệ hoá ngày càng được phổ biến và được sử dụng để đo lường sự phát triển của xã hội cũng như mức sống của con người, GDP quốc gia và nhiều chỉ tiêu khác.

Chức năng phương tiện trao đổi

Chức năng quan trọng nhất của tiền tệ là đóng vai trò là một đơn vị đo giá trị. Nếu không có chức năng này, tiền tệ sẽ không tồn tại. Tiền tệ ra đời cùng với quá trình trao đổi hàng hóa và được xem như là một vật ngang giá chung, trung gian trong sự trao đổi hàng hoá giữa các chủ thể.

Chức năng phương tiện thanh toán

Sự xuất hiện của tiền đã làm cho quá trình trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa con người trở nên dễ dàng và đơn giản hơn rất nhiều. Tiền tệ được sử dụng như một trung gian hỗ trợ trong quá trình thanh toán các giao dịch mua bán, giúp cho quá trình thanh toán trở nên nhanh chóng và tiện lợi hơn. Ngoài ra, tiền tệ còn đảm bảo sự công nhận và chính xác cao về giá trị trao đổi.

Chức năng phương tiện tích lũy

Tiền có chức năng này là do tiền đại diện cho của cải trong xã hội dưới dạng giá trị. Việc cất trữ tiền cũng trở thành một hình thức cất trữ của của cải. Hơn nữa, tiền là phương tiện trung gian để trao đổi hàng hóa, vì vậy chúng ta có thể tích trữ tiền và sử dụng nó trong tương lai hoặc mang tiền đi đổi lấy hàng hoá khác trên thị trường.

Chức năng tiền tệ thế giới

Khi các quốc gia bắt đầu có quan hệ buôn bán với nhau, tiền tệ trở thành chức năng tiền tệ thế giới và chỉ có thể thực hiện chức năng này khi được nhiều quốc gia trên thế giới tin dùng và sử dụng thông qua tỷ giá hối đoái.

ảnh

Chính sách của tiền tệ (monetary policy)

Chính sách tiền tệ là quá trình soạn thảo, công bố và thực hiện kế hoạch hành động của ngân hàng trung ương để kiểm soát lượng tiền trong nền kinh tế thông qua việc thay đổi lãi suất, mua/bán trái phiếu chính phủ, điều tiết tỷ giá hối đoái và thay đổi quy định về lượng tiền được làm dự trữ.

Công cụ Chính sách tiền tệ

Theo Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, Thống đốc quyết định sử dụng các chính sách tiền tệ quốc gia cùng các công cụ và biện pháp như sau:

• Tái cấp vốn
• Lãi suất
• Tỷ giá hối đoái
• Dự trữ bắt buộc
• Nghiệp vụ thị trường mở

ảnh

Một số đơn vị tiền tệ quốc tế phổ biến

Các đơn vị tiền tệ quốc tế phổ biến hiện nay bao gồm:

• Đô la Mỹ là đồng tiền mạnh nhất và được sử dụng phổ biến nhất trên toàn thế giới.
• Đồng Euro là đồng tiền chung của Châu Âu và được sử dụng chung cho các nước thuộc thành viên của Liên minh Châu Âu EU.
• Bảng Anh là đồng tiền lâu đời nhất và là đồng tiền được lưu trữ trong các quỹ dự trữ ngoại tệ toàn cầu.
• Yên Nhật là loại tiền được giao dịch nhiều thứ ba trên thị trường ngoại hối và cũng được sử dụng rộng rãi như một loại tiền tệ dự trữ.
• Đô la Canada hiện đang là đồng tiền tệ trao đổi hàng hóa phổ biến thứ 5 trên thế giới và chính thức trở thành đồng tiền dự trữ trong Quỹ Tiền tệ Quốc tế(IMF).

ảnh

Trên đây là toàn bộ các thông tin chi tiết và đầy đủ về tiền tệ nhằm hỗ trợ bạn trả lời cho câu hỏi “tiền tệ là gì?” một cách chính xác và nhanh chóng nhất. Hy vọng với những thông tin hữu ích này sẽ giúp bạn hiểu cũng như cung cấp thêm nhiều kiến thức mới để bạn cập nhật.

Thông tin được biên tập bởi: cta.edu.vn